W ramach przyję­tych przez Kon­fed­er­ację Orderu Świętego Stanisława wielu dzi­ałań w Polsce „Polo­nia sem­per fidelis” Piotr Stec — Wielki Radca Kon­fed­er­acji i Ste­fan Kukowski — Wielki Mis­trz Kon­fed­er­acji. pod­jęli się orga­ni­za­cji 100. lecie Związku Polaków w Niem­czech. Wsparli ich ks.kan. Tomasz Bal­iński, pro­boszcz parafii św. Andrzeja Boboli w Sztu­mie i ambasador Rodła — pan Tadeusz Szczyr­bak. Uroczys­tości rozpoczęły się uroczystą Mszą Święta w intencji Ojczyzny i bohaterów walki o Pol­skość pod prze­wod­nictwem ks. bpa dra Jacka Jezier­skiego — Biskupa Elbląskiego w koś­ciele pw. św. Andrzeja Boboli. W homilii bp Jacek Jezier­ski zaz­naczył, że w 1930 roku do Związku Polaków w Niem­czech należało 45 tys. członków. — Związek prowadził szkoły pol­skie i przed­szkola, wydawał prasę pol­ską, posi­adał własny bank w Berlinie. Reprezen­tował poszkodowanych Polaków przed sądami niemieckimi — wymieniał bp Jezier­ski. Wspom­i­namy dzisiaj z sza­cunkiem tych, którzy pod­jęli wysiłek w obronie pol­skiego języka przed wynaradaw­ian­iem, pod­nieśli stara­nia o utrzy­manie języka pol­skiego w cza­sie nabożeństw katolic­kich, nabożeństwa były spra­wowane po łacinie, ale kaza­nia, pieśni mogły być śpiewane w języku naszego nar­odu – powiedział bp Jacek Jezier­ski. Mszę uświet­nił chór parafi­alny i wojskowa asysta. Po mszy na przykoś­ciel­nym dziedz­ińcu odbyły się dal­sze uroczys­tości. Pier­wszym wspani­ałym prele­gen­tem był prof. dr hab. Grze­gorz Berendt dyrek­tor Muzeum II Wojny, który w erudy­cyjny sposób przed­stawił ruch poloni­jny spod znaku Rodła i dzi­ała­nia poloni­jne na ziemi sztum­skiej. Potem o dzi­ała­ni­ach Rodła i o ich pamięci w różnych miejs­cowoś­ci­ach mówił pan Tadeusz Szczyr­bak — prezes Rodziny Rodła z Wrocławia. Prze­maw­iali także pan Kaz­imierz Smolin­ski — poseł na Sejm RP i Leszek Tabor — bur­mistrz Sztumu. Tablicę na koś­ciele (pro­jektu Ste­fana Kukowskiego i fun­dacji Pio­tra Steca) odsłonili Wielki Mis­trz Kon­fed­er­acji, Alek­sander Jankowski — II Wice­wo­je­w­oda Pomorski oraz pani Krystyna Osińska przed­staw­icielka rodzin, dzi­ałaczy poloni­jnych. Tablicę pamiątkową poświę­cił ksiądz pro­boszcz. Po czym del­e­gacje władz i służb mundurowych złożyli pod tablicą wiązanki kwiatów.

Pamiątkowe Medale „POLO­NIA sem­per fidelis. 1922 – 2022. 100 lat Związku Polaków w Niem­czech” otrzy­mali przed­staw­iciele potomków dzi­ałaczy poloni­jnych: Krystyna Osińska, Ryszard Potowski, Halina Pawel­czak, Fran­ciszek Kwell, Tadeusz Radtke, Kaz­imierz Lemkowski, Ewa Danuta Doma­gal­ska. Medale wręczali Ste­fan Kukowski — Wielki Mis­trz Kon­fed­er­acji (pro­jek­tant medalu) i Piotr Stec, kon­tynu­a­tor dzi­ałań patri­o­ty­cznych na ziemi sztumskiej.

Najważniejsze wyróżnie­nie — Medal „Pro eccle­sia” otrzy­mał Piotr Stec z rąk Wielkiego Mis­trza świa­towej Kon­fed­er­acji — Ste­fana Kukowskiego ”za wielo­letni, szczególny wkład w kul­ty­wowanie pol­skości i wybitny wkład w rozwój Koś­cioła Powszech­nego”. Dodatkową wartoś­cią patri­o­ty­czną był Apel Pamięci poświę­cony wartoś­ciom i dzi­ałac­zom Rodła w wyko­na­niu kom­panii hon­orowej z pocztem sztan­darowym Jed­nos­tki Wojskowej 1128 z Mal­borka. Salut w wyko­na­niu żołnierzy zwieńczył to wielkie i uroczyste spotkanie, które zgro­madz­iło wielu mieszkańców Sztumu. Sto­warzysze­nie Szwadron im. Pułku 4 Ułanów Zaniemeńs­kich reprezen­tował god­nie Adam Zając. Byli również prawie wszys­tkie władze samorzą­dowe miasta i powiatu sztum­skiego. Medal „Pro Memo­ria” otrzy­mał też prezes Związku Polsko-​Katolickiego za wielo­letni wkład budowa­nia pol­skości. Gospo­darz, ks. kan. Tomasz Bal­iński zaprosił zapros­zonych gości do sali parafi­al­nej na poczęs­tunek, który w znacznym stop­niu był przy­go­towany przez kawalera w Orderze Antoniego Filę. Do logisty­cznej orga­ni­za­cji włączyli się kawalerowie Andrzej Zblewski i Zdzisław Frątczak. Po uroczys­toś­ci­ach przy koś­ciele del­e­gacja Orderu Świętego Stanisława oraz prof. Grze­gorz Berendt — dyrek­tor Muzeum II Wojny Świa­towej złożyli wie­niec biało-​czerwony przy Pom­niku Rodła w Sztu­mie. Także Tadeusz Szczyr­bak złożył hołd tym, którzy poświecili życie dla ojczyzny kładąc wie­niec. Po uroczys­toś­ci­ach w gościn­nych pro­gach kawalera Antoniego i Alicji Filii dokon­al­iśmy pod­sumowa­nia uroczys­tości, omaw­ia­jąc też orderowe plany Kon­fed­er­acji Orderu na przyszłość.

Prawdy Polaków spod Znaku Rodła proklam­owane przez naszych przod­ków na Kon­gre­sie Polaków w Berlinie, jako kat­e­chizm nar­o­dowy, „mały deka­log” pol­skości, stały się ogól­nonar­o­dowym dobrem, swoistym depozytem i między­pokole­niowym te­stamentem. To zda­nia wciąż aktu­alne, mądre, uni­w­er­salne, pon­ad­cza­sowe i bardzo potrzebne dzisiejszym pokole­niom Polaków w Polsce i poza jej grani­cami. Kawalerowie w Orderze strzegą tego depozytu, iw wielu wypad­kach kon­tynu­ują te dzi­ała­nia w ramach „Polo­nia sem­per fidelis”.