II Świa­towe Forum Ludobójstwa Słowian w Gdańsku Oli­wie, w dniu 27 luty A.D.2021 (orga­ni­zowane przez Grupę Monar­chisty­czną) na które został zapros­zony Ste­fan Kukowski wraz z małżonką. Przed­stawił w cyklu Ofi­ary Mordu Piaśnick­iego w telegraficznym skró­cie doko­na­nia i mar­ty­rologię Witolda Kukowskiego i jego rodziny. Z dużym zain­tere­sowaniem wysłuchano prele­genta i postanowiono dołączyć tego gorącego patri­otę do grona osób, które szczegól­nie zasługują na pamięć, szczegól­nie na ziemi pomorskiej.

Kukowski Witold Józef Adam Dzi­ałosza (1882−1939) — ekon­o­mista, ostatni właś­ci­ciel Kolibek, dyrek­tor banku, kon­sul hon­orowy Estonii w Wol­nym Mieś­cie Gdańskstu­diował prawo i ekonomię poli­ty­czną w Monachium oraz Berlinie, a prak­tykował w niemiec­kich bankach.przed zakończe­niem I wojny świa­towej przeniósł się o Sopotu, gdzie wykupił willę o Niemca, a w 1919 r. zakupił majątek w Kolibkach za 2,5 mil­iona marek.Uruchomił w Byd­goszczy Bank Dyskon­towy S.A. (jedyny bank akcyjny poza Poz­naniem), z kap­i­tałem wyjś­ciowym, będąc jego więk­szoś­ciowym udzi­ałow­cem. w 1919 kap­i­tał banku został pod­nie­siony do mil­iona marek niemiec­kich. Bank ten wsławił się wyku­pem wielu przed­siębiorstw z rąk niemiec­kich, w ich miejsce zakłada­jąc firmy pol­skie. Za najbardziej spek­taku­larny uważany był wykup drukarni w Kościerzynie i stworze­nie tam wydawnictwa pisma „Pomorzanin” oraz wznowie­nie „Gryfa”. W. Kukowski wykupił wtedy wiele pos­esji i przed­siębiorstw z rąk niemiec­kich, zwłaszcza w Gdańsku, zakłada­jąc w ich miejsce pol­skie insty­tucje. Do najważniejszych należało Towarzystwo Wydawnicze Pomorskie w Gdańsku (1918 r.) przy ulicy Oga­r­nej, które rozpoczęło wydawanie „Gazetę Gdańską”, a później „Kurier Gdański”, „Gazeta Gdańska” była organem miejs­cowej inteligencji demokratycznej.

Kukowski w tym cza­sie należał do Wojskowej Orga­ni­za­cji Pomorze, współpracu­jąc z dr. Alek­san­drem Majkowskim i dr. Fran­ciszkiem Kręckim — sze­fem OWP.” i „Baltische Presse”

Został wybrany del­e­gatem na Pol­ski Sejm Dziel­ni­cowy w Poznaniu

Należał , m.in. do założy­cieli Towarzystwa Przy­jaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku.

Dbał o swój koś­ciółek. Był gor­li­wym prop­a­ga­torem kultu Matki Boskiej Swarzewskiej — patronki rybaków Kaszubskich.

Ze Ste­fanem Żerom­skim złożył Towarzystwo Przy­jaciół Pomorza i był członkiem zarządu.Gościli w majątku także Jan Kasprow­icz i Antoni Abraham.

Wykupi z rąk Niemca majątku)sprawił, że obszar odradza­jącej się Pol­ski został pow­ięk­szony o ponad 472 hek­tarów nowo zaku­pi­onego majątku. Niek­tóre źródła podają, że oso­biś­cie udał się do Wer­salu na kon­fer­encję pokojową.

Północną jego część majątku roz­parcelował i przez­naczył na let­nisko, które miało konkurować z bardzo zniem­c­zonym Sopotem. Wielką zasługą Kukowskiego było utworze­nie kąpieliska morskiego w Orłowie — na które przez­naczył tereny leżące między rzeką Kaczą a Kolibkami. Zor­ga­ni­zował i utrzymy­wał piękną plażę z leżakami i koszami, wypoży­czal­nią kajaków oraz prze­bier­al­ni­ami. Pow­stały nowoczesne, mod­ernisty­czne budynki, które były przy­go­towywane z myślą o urzęd­nikach miejs­kich, turys­tach, ale również budowano domy dla osób śred­nio zamożnych.

W 1922 został jed­nym z ośmiu udzi­ałow­ców firmy „Stocz­nia w Gdyni — Towarzystwo w Ogranic­zoną Poręką”, której celem był remont już ist­nieją­cych i budowa nowych statków mors­kich różnych wielkości nie wyłącza­ją­cych łodzi oraz prowadze­nie wszel­kich robót związanych z budową statków.

Od 1921 został kon­sulem hon­orowym Repub­liki Estonii w Wol­nym Mieś­cie Gdańsk. Kon­sulat mieś­cił się w Gdańsku na Długim Targu 18, a w swoim kolibkowskim majątku goś­cił Kukowski estońs­kich dyg­ni­tarzy — m.in. szefa gen­er­al­nego sił zbro­jnych, szefa mary­narki wojen­nej, dowódcę inżynierii mary­narki wojen­nej. Z zachowanej kore­spon­dencji między sen­atem Wol­nego Miasta Gdańska a kon­sulem Kukowskim wynika, że hra­bia Kukowski często załatwiał sprawy służbowe w Kolibkach, zimą w swo­jej willi w Sopocie, co wzbudzało niezad­owole­nie w Sena­cie. W roku 1920 na gdańskiej politech­nice (Tech­nis­che Hochschule) stu­diowało około pięćdziesię­ciu Estończyków. Stu­denci często mogli doświad­czać gościn­ności kon­sula i jego małżonki.1932 został odz­nac­zony Estońskim Orderem Krzyża Orła III klasy.

Dnia 12 lutego 1920 wkroczył do Kolibek 2 Pułk Szwoleżerów z pułkown­ikiem Orze­chowskim na czele, a dziel­nych ofi­cerów i żołnierzy witał właś­ci­ciel Kolibek. Po uroczys­tości zaślu­bin Pol­ski z Bał­tykiem państwo Kukowscy goś­cili w Kolibkach gen­er­ała Józefa Hallera na słyn­nym raucie.

Był też spon­sorem Pomorskiej Szkoły Sztuk Pięknych w Gdyni.

Przed wybuchem II wojny świa­towej W.Kukowski przy­go­tował na wypadek wojny umoc­nienia, które zostały wyko­nane ściśle według zale­ceń władz wojskowych. Zostały one wyko­rzys­tane później przez bronią­cych tego skrawka Gdyni żołnierzy 2 Morskiego Pułku Strzelców.

W 1932 roku odz­nac­zony został pol­skim Krzyżem Koman­dorskim „Orderu Orła”.

Został aresz­towany zaraz po wybuchu wojny, na początku wrześ­nia 1939 r. Przewieziony został do lasów piaśnic­kich i przyj­muje się, zamor­dowany 4 wrześ­nia. Hitlerowcy zgo­towali także gorzki los członkom jego rodziny. Żona Zofia wraz z córką Kingą i siostrą Melanią Benke trafiły do obozu kon­cen­tra­cyjnego w Ravens­brueck (Mela­nia zginęła tam w 1944 r.). Druga córka Jan­ina została oraz sios­tra żony Halina Benke trafiły do Auschwitz (później Jan­ina została przewieziona do Ravens­brueck, gdzie zginęła w 1942 r.). Syn Olgierd wywieziony został na roboty do Niemiec, skąd uciekł i ukry­wał się pod Monachium. Aresz­towany w sty­czniu 1941 roku resztę wojny spędził w Dachau (zmarł w 1981 roku w Sztokholmie).

To tylko zasyg­nal­i­zowane niek­tóre z dzi­ałań hra­biego Witolda Kukowskiego, czeka­jącego na solidną mono­grafię i upamiętnienie.